Βλεμματική επαφή και επικοινωνία.

      Πως μπορούμε λοιπόν να ενισχύσουμε την βλεμματική επαφή και την επικοινωνία του παιδιού μας; Ακολουθούν λοιπόν οι παρακάτω οδηγίες:

·         Αρχικά, για την ενίσχυση της βλεμματικής επαφής, τοποθετούμε τα παιχνίδια κοντά στο πρόσωπο μας για να παρακινήσουμε το παιδί να μας κοιτάξει. Σε περίπτωση που το παιδί κοιτάξει αλλού, απλά σταματήστε την διαδικασία και φωνάξτε το όνομα του πριν ξεκινήσετε ή απλά κάντε έναν ήχο με τα αντικείμενα που κρατάτε.

·         Κατά την διάρκεια των δραστηριοτήτων, προσπαθήστε να βρείτε τρόπους να ενθαρρύνετε το παιδί σας, με αποτέλεσμα να θέλει να σας κοιτάξει χωρίς πίεση.

·         Δραστηριότητες που ενισχύουν ιδιαίτερα την βλεμματική επαφή είναι οι φούσκες. Ξεκινάμε, να κάνουμε φούσκες, παράγοντας το ηχητικό ερέθισμα |φου| και περιμένουμε το παιδί να ανταποκριθεί δημιουργώντας βλεμματική επαφή ή κάνοντας μια κίνηση και δείχνοντας τις προθέσεις του.

·         Αρχικά για να μας μιμηθεί το παιδί, θα πρέπει εμείς οι ίδιοι να μιμηθούμε όσα κάνει. Προσπαθούμε να του παρακινήσουμε το ενδιαφέρον και να μας κοιτάξει. Όταν το παιδί αντιληφθεί αυτή την διαδικασία, θα ξεκινήσει να μας μιμείται. Η μίμηση είναι ένα βήμα στο να μάθει το παιδί να αλληλεπιδρά και να επικοινωνεί.

·         Ένας άλλος τρόπος είναι τα παιχνίδια με τη μπάλα. Πάρτε μια μπάλα και περάστε την μπροστά από το παιδί. Πρώτα αριστερά και μετά δεξιά προκειμένου να την ακολουθήσει με το βλέμμα του. Μετά από λίγο κρύψτε την μπάλα από πίσω σας και περιμένετε να σας κοιτάξει και να ζητήσει την μπάλα με κάποιον τρόπο. Να περιμένετε το παιδί να σας κοιτάξει πριν την κρύψετε ή πριν του πετάξετε την μπάλα για να την πιάσει.

·         Επίσης, μπορείτε να παίξετε το παιχνίδι των ερωτήσεων με την μπάλα. Σε αυτή την δραστηριότητα, δημιουργούμε ερωτήσεις στο παιδί, με σκοπό να πάρουμε κάποια απάντηση αλλά και να μας κοιτάξει στα μάτια. Πετάξτε του την μπάλα, περιμένετε να την πιάσει  και ύστερα κάντε του μια ερώτηση, σχετικά με την καθημερινότητα του. Περιμένετε να σας απαντήσει, μόλις σας απαντήσει ζητήστε του να σας πετάξει την μπάλα και να σας ρωτήσει κάτι. Με αυτό τον τρόπο το παιδί μαθαίνει να αλληλεπιδρά με τους γύρω του.

·         Ένας άλλος τρόπος, είναι το τραγούδι όπου μπορείτε να του τραγουδάτε συγκεκριμένα τραγούδια με αποτέλεσμα να του παρακινήσετε την προσοχή και να σας κοιτάξει. Την ώρα που θα του τραγουδάτε, δημιουργείστε αλληλεπίδραση με το παιδί όπως με το να κάνετε μαζί, κινήσεις με τα χέρια και να το καθοδηγείτε.

·         Πριν από κάθε δραστηριότητα, φροντίστε να επαινείτε το παιδί με διάφορους τρόπους όπως «μπράβο σου», «κόλλα το», κάνοντας παλαμάκια ή δίνοντας ένα παιχνίδι που του αρέσει πολύ για να παίξει για ένα λεπτό. Φροντίζουμε, κάθε φορά που καταφέρνει κάτι, ο τόνος της φωνής μας να είναι χαρούμενος και θετικός.

·         Άλλες χρήσιμες δραστηριότητες είναι αυτές που προκαλούν ήχο όπως για παράδειγμα κάποιο αυτοκίνητο που παράγει κάποιον ήχο, ένα αρκουδάκι ή κάποιο παραμύθι με ήχους από ζώα ή διάφορα αντικείμενα. Σταματήστε για λίγο να προκαλείτε τον ήχο και περιμένετε το παιδί να σας κοιτάξει και έτσι να το επαναλάβετε.

·         Άλλες δραστηριότητες που ενισχύουν την βλεμματική επαφή είναι τα σφηνώματα, τα παιχνίδια με γεωμετρικά σχήματα, το κορδόνι με τις χάντρες, η ζωγραφική, τα παζλ, τα playmobil κλπ. Δίνετε κάθε φορά στο παιδί, ένα σχήμα και παροτρύνετε το να σας κοιτάξει πριν προσπαθήσει να το πάρει και το τοποθετήσει στην σωστή υποδοχή. Εάν το παιδί αδιαφορήσει τότε προσπαθήστε να του κεντρίσετε το ενδιαφέρον παίζοντας με το σχήμα με έναν ασυνήθιστο τρόπο όπως για παράδειγμα να το κρύψετε πίσω από την πλάτη σας, να δημιουργήσετε έναν αστείο ήχο, να το βάλετε πάνω στο κεφάλι σας ή να το κρύψετε μέσα στην μπλούζα του. Αυτοί οι τρόποι βοηθάνε στην βλεμματική επαφή αλλά και στην αλληλεπίδραση.

·         Τα μουσικά όργανα, βοηθάνε πολύ στην βλεμματική επαφή καθώς παρακινούν το βλέμμα του παιδιού αλλά και την περιέργεια να επεξεργαστούν το αντικείμενο που κρατάτε.

·         Δουλεύουμε παζλ με 4, 6 και 9 κομμάτια. Δείχνουμε στο παιδί, ολοκληρωμένο το παζλ ώστε να δει την εικόνα και έτσι  να μπορέσει στην συνέχεια να εντοπίσει τα κομμάτια. Από αυτό το παζλ αφαιρούμε ένα κομμάτι και του ζητάμε να το τοποθετήσει. Με δική μας βοήθεια και καθοδήγηση, φροντίζουμε να του δείξουμε που θα τοποθετήσει το κομμάτι. Μόλις διαπιστώσουμε πως έχει κατανοήσει την διαδικασία, αφαιρούμε κι άλλα κομμάτια από το παζλ ώστε να επαναλάβει την ίδια κίνηση. Στην συνέχεια, του δίνουμε όλα τα κομμάτια μπερδεμένα ώστε να το συναρμολογήσει μόνος του. Μόλις το ολοκληρώσει τον επιβραβεύουμε. Είναι μια διαδικασία που βοηθάει την λεπτή κινητικότητα του παιδιού αλλά να αναπτύξει και τις δεξιότητες του.

·         Όπως αναφέραμε παραπάνω, δουλεύουμε διάφορα σφηνώματα όπου έχουν διάφορες απεικονίσεις. Σκοπός αυτής της δραστηριότητας είναι να μάθει να λειτουργεί και τα δυο χέρια του και να τα συντονίζει. Να χρησιμοποιεί τα δάχτυλά του αλλά και τις παλάμες του όπου χρειάζεται. Τα σφηνώματα είναι πολύ χρήσιμα διότι βοηθάνε επίσης στην ενίσχυση της βλεμματικής επαφής. Κρατώντας ένα σφήνωμα στο χέρι σας μπορείτε να το βάλετε κοντά στο πρόσωπο σας για να το παρακινήσετε να σας κοιτάξει στα μάτια. Δημιουργείστε ερωτήσεις όπως για παράδειγμα ποιο ζωάκι είναι αυτό; Τι ήχο κάνει ή τι του αρέσει να τρώει. Μόλις απαντήσει σωστά του το δίνετε και το βοηθάτε να το τοποθετήσει.

·         Άλλη μια δραστηριότητα είναι οι κάρτες και οι εικόνες με ενέργειες, όπου ζητάμε από το παιδί να περιγράψει αυτά που βλέπει με δικά του λόγια. Αυτές οι εικόνες απεικονίζουν κάποια ενέργεια που κάνει κάποιος και το παιδί πρέπει να αναγνωρίσει την ενέργεια και να την εκφράσει σε μια πρόταση. Προσπαθούμε λοιπόν μέσα από αυτή την δραστηριότητα να μάθει το παιδί να χρησιμοποιεί παραπάνω λέξεις μέσα σε μια πρόταση αλλά να χρησιμοποιεί σωστά και το ρήμα (στο κατάλληλο πρόσωπο). Την πρώτη φορά επαναλαμβάνουμε την πρόταση μόνοι μας και ύστερα του ζητάμε να πει την ίδια ακριβώς πρόταση. Αυτό θα το βοηθήσει να εμπλουτίσει το λεξιλόγιο του και να δημιουργεί μεγαλύτερες προτάσεις. Επίσης αυτή η διαδικασία βοηθάει στην επικοινωνία καθώς με την επανάληψη θα μάθει να μιλάει μαζί σας και να γίνεται απόλυτα κατανοητό. Αυτή την τεχνική μπορείτε να την εφαρμόσετε στις περισσότερες δραστηριότητες ώστε να μάθει να χειρίζεται καλά τον λόγο.

·         Το κορδόνι με τις χάντρες είναι μια δραστηριότητα που βοηθάει το παιδί στο να χρησιμοποιεί περισσότερο τα χέρια του. Με αυτή την δραστηριότητα το παιδί μαθαίνει να συντονίζει τις κινήσεις των χεριών του αλλά και να κρατάει σταθερά τα αντικείμενα. Είναι μια δραστηριότητα με πολλές χρήσης καθώς βοηθάει και στην συγκέντρωση του παιδιού. Αρχικά, δίνουμε μια μεγάλη χάντρα ώστε να περάσει μέσα το κορδόνι. Του δείχνουμε πώς να κρατάει την χάντρα με το ένα χέρι και με το άλλο πώς να περνάει το κορδόνι. Μόλις εκτελέσει την εντολή που του ζητήσουμε στην συνέχεια δημιουργούμε ερωτήσεις στο παιδί όπως για παράδειγμα, ποια χάντρα θα ήθελες να σου δώσω την μπλέ, την κόκκινη, την κίτρινη ή την πράσινη. Φροντίζουμε να μας κοιτάει στα μάτια με το να κρατάμε τις χάντρες κοντά μας. Μόλις μας απαντήσει του δίνουμε την χάντρα που διάλεξε. Στην συνέχεια αφού έχει περάσει μερικές χάντρες, ρωτάμε το παιδί: «πόσες χάντρες πέρασες; Πόσες είναι οι κόκκινες ή κίτρινες; Κλπ». Επίσης, ρωτάμε το παιδί να μας πει με ποια σειρά τοποθετήθηκαν οι χάντρες όπως για παράδειγμα να μας πει ποια ήταν η πρώτη χάντρα και ποια η τελευταία. Όλα αυτά αποσκοπούν στο να βοηθήσουν το παιδί να βελτιωθεί στην επικοινωνία, στην συγκέντρωση αλλά και στην λεπτή κινητικότητα.

·         Τα playmobil ή διάφορα μικρά κουκλάκια μπορούν να βοηθήσουν στην επικοινωνία και στην αλληλεπίδραση του παιδιού. Αρχικά του δίνουμε κάποια ζωάκια και κουκλάκια και δημιουργούμε ένα σκηνικό όπως μια φάρμα, ένα σπίτι ή ένα σχολείο. Ξεκινάμε να ονομάζουμε τα κουκλάκια με την δική του βοήθεια και ξεκαθαρίζουμε τον ρόλο τους. Ξεκινάμε να δημιουργούμε ένα προσποιητό παιχνίδι αλλάζοντας την φωνή μας και δημιουργώντας αλληλεπίδραση με το κουκλάκι που κρατάει. Δημιουργούμε ερωτήσεις στο κουκλάκι που κρατάει και το ενθαρρύνουμε να απαντήσει. Στην συνέχεια, του ζητάμε να μας δείξει που τρώνε τα ζωάκια ή που κοιμούνται τα κουκλάκια. Έπειτα του δίνουμε χρόνο να αλληλεπιδράσει και να προσπαθήσει μόνο του να παίζει. Παρατηρούμε για λίγο και ύστερα επεμβαίνουμε ώστε να δημιουργήσει επικοινωνία μαζί με τα κουκλάκια.

     Φροντίστε για όλες αυτές τις δραστηριότητες να υπάρχει μεθοδικότητα και σταθερότητα στα όσα κάνετε. Σε όλες τις δραστηριότητες ενθαρρύνουμε και βοηθάμε το παιδί να τις εκτελέσει. Μόλις καταφέρει και βελτιωθεί σε κάποιους τομείς και κατακτήσει κάποια πράγματα, τότε θέτουμε και άλλους στόχους.