Τα όρια λοιπόν είναι οι κανόνες που θέτουμε στο παιδί, ώστε να το βοηθήσουμε να ασκηθεί στους περιορισμούς που προϋποθέτει η ζωή στην κοινωνία. Έτσι λοιπόν για τους γονείς υπάρχει ο κανόνας των 3 Σ (σαφήνεια, συνέπεια και συνέχεια) που θα τους βοηθήσει να εφαρμόζουν τα όρια με ευκολία.
Οι κανόνες που ορίζονται από τους γονείς, πρέπει να διατυπώνονται με σαφήνεια και να είναι κατανοητοί από το παιδί. Αυτό σημαίνει πως οι κανόνες πρέπει να είναι απλοί, ξεκάθαροι και χωρίς περιττές λεπτομέρειες. Αυτό που χρειάζεται να είναι ξεκάθαρο επίσης προς τα παιδιά είναι να γνωστοποιούνται οι θετικές και οι αρνητικές συνέπειες έτσι ώστε να ξέρουν ότι για την οποιαδήποτε συμπεριφορά θα υπάρξει και η ανάλογη συνέπεια. Το βασικότερο στην οριοθέτηση των παιδιών είναι η χρήση κινήτρου. Όταν γνωρίζουν οι γονείς καλά τι αρέσει στα παιδιά τους και τι είναι αυτό ακριβώς που επιθυμούν τότε να το χρησιμοποιήσουν την εφαρμογή κανόνων.
Εφαρμόζουμε τους κανόνες με ήρεμο τρόπο, χωρίς απειλές και τιμωρίες. Αποφεύγουμε τις αρνητικές εκφράσεις όπως για παράδειγμα ''μην'', ''δεν'', ''όχι'' και χαρακτηρισμούς, είμαστε αποφασιστικοί και διατηρούμε όσα έχουμε πει στο παιδί. Αποφεύγουμε τη διαπραγμάτευση των κανόνων διότι με αυτό τον τρόπο ακυρώνουμε την προσπάθεια μας και έτσι το παιδί αρκετά συχνά θα προσπαθεί να φέρει τους κανονισμούς στα μέτρα του και ίσως έτσι να είναι εκείνο που οριοθετεί τους γονείς και όχι το αντίθετο. Οπότε, κάτι που θα μπορούσε να βοηθήσει τα παιδιά μέσα στο σπίτι για την τήρηση των κανόνων είναι η συγκέντρωση αυτών καθώς και των συνεπειών τους σε μορφή συμβολαίου ή προγράμματος ή πίνακα επιβράβευσης. Αυτό το συμβόλαιο θα είναι συμφωνημένο και υπογεγραμμένο από τις δυο πλευρές και θα βρίσκεται σε ένα σημείο του σπιτιού όπου θα μπορεί το παιδί να έρχεται σε οπτική επαφή με αυτό. Θα μπορούσατε μέσα να γράψετε κάποιους βασικούς κανόνες που επιθυμείτε να τηρεί το παιδί με την προϋπόθεση πως θα ανταμειφθεί θετικά εφόσον τους τηρεί.
Τις περισσότερες φορές, τα παιδιά, δοκιμάζουν τα όρια που θέτουν οι γονείς για να δουν εάν όντως θα υπάρξουν συνέπειες και αν είναι συνεπείς σε όσα τους λένε. Οπότε θα παραβασιάσουν τους κανόνες, δυσκολεύοντας τους γονείς και ορισμένες φορές φτάνοντας τους στα άκρα. Χρειάζεται ψυχραιμία και συνέπεια. Φροντίστε στο πρόγραμμα που θα διαμορφώσετε με τους κανόνες, να επιβραβεύεται το παιδί κάθε φορά που τους τηρεί, ώστε να νιώσει πώς καταφέρνει κάτι θετικό με την προσπάθεια του και γι αυτό επιβραβεύεται. Ενώ όταν τους παραβιάζει να ξέρει πως θα υπάρχει μια αρνητική συνέπεια όπως το να χάσει κάτι που του αρέσει πολύ ή κάτι που περιμένει πολύ να αποκτήσει.
Στα όρια λοιπόν υπάρχει η συνέχεια που σημαίνει πως τα όρια ανάλογα με την εξέλιξη του παιδιού θα αλλάζουν και θα μπαίνουν νέοι κανόνες. Δεν είναι δυνατόν για παράδειγμα, ένας κανόνας που ισχύει για ένα αγόρι επτά χρονών σχετικά με την έξοδό του εκτός σπιτιού, να παραμένει σταθερός μέχρι την ηλικία των δεκαεπτά, όπως είναι αδύνατο ένας κανόνας που ίσχυε πριν από τρεις δεκαετίες σε ένα χωριό, να ισχύει και στη σύγχρονη εποχή στο αστικό κέντρο. Αυτό βέβαια σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να ερμηνευτεί ως ισοπέδωση αξιών και αρχών, είναι απαραίτητη όμως η συνεχής επαγρύπνηση των γονέων, ώστε να παρατηρούν τυχόν αλλαγές και να κρίνουν σε ποιους από τους τομείς της ζωής του παιδιού είναι σημαντική η οριοθέτηση.
Τέλος μην ξεχνάτε ότι οι κανόνες υπάρχουν για να εξυπηρετούν την οικογενειακή ζωή και όχι το αντίστροφο. Ότι οι κανόνες έχουν και εξαιρέσεις. Τα όρια και οι κανόνες είναι διαφορετικά σε κάθε οικογένεια ανάλογα με την προσωπικότητα και τις ανάγκες γονέων και παιδιών και το πιο σημαντικό τα όρια είναι μέρος των θεμελίων πάνω στα οποία χτίζονται οι σχέσεις γονέων - παιδιών.
Ελευθερία Μπουρδούβαλη MBPpS
Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτική Ψυχολογία
Ψυχολόγος, MSc Συμβουλευτική Ψυχολογία
Σχόλια
Δημοσίευση σχολίου